Νόσος του Πάρκινσον
Η Νόσος του Πάρκινσον είναι μια χρόνια εξελισσόμενη νευροεκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου που πήρε το όνομά της από τον Άγγλο Ιατρό Δρ. Τζέιμς Πάρκινσον, ο οποίος πρώτος την περιέγραψε το 1817.
Αυτό που συμβαίνει σε έναν ασθενή που νοσεί, είναι η μείωση της ντοπαμίνης, της χημικής ουσίας που ελέγχει την κίνηση. Η ντοπαμίνη παράγεται από εξειδικευμένα νευρικά κύτταρα σε μια πολύ μικρή περιοχή του εγκεφάλου, τη μέλαινα ουσία. Όταν τα κύτταρα αυτά σταδιακά πεθαίνουν, μειώνεται ανάλογα και η παραγωγή της ντοπαμίνης και χάνεται η αρμονία στην κίνησή μας.
Έτσι προκύπτουν τα συμπτώματα της Νόσου Πάρκινσον, τα οποία διακρίνονται σε αυτά που αφορούν στην κίνηση και σε αυτά που δεν την αφορούν.
Συμπτώματα:
Κινητικά συμπτώματα
Μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε στάδιο της Νόσου και κατά κύριο λόγο είναι:
- ο φόβος
- η βραδύτητα στις κινήσεις
- η δυσκαμψία των μυών
- η αστάθεια ή η διαταραχή στην ισορροπία, που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και πτώση.
Μη κινητικά συμπτώματα
Ποικίλουν ιδιαίτερα και μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε στάδιο της Νόσου, ακόμα και να προηγηθούν των κινητικών συμπτωμάτων για περισσότερο από μια δεκαετία. Κατά κύριο λόγο πρόκειται για νευροψυχιατρικά προβλήματα, όπως:
- η κατάθλιψη και το άγχος (από τα πιο κοινά συμπτώματα, σε ποσοστό 45%)
- η έλλειψη κινητοποίησης ή το μειωμένο ενδιαφέρον για κοινωνικές δραστηριότητες
- οι διαταραχές ύπνου
- η απάθεια
- η οσφρητική δυσλειτουργία
- οι οπτικές ψευδαισθήσεις
- οι διαταραχές που σχετίζονται με τον έλεγχο των παρορμήσεων, όπως παθολογικός τζόγος, υπερσεξουαλικότητα, υπερφαγία και υπερκαταναλωτισμός.
Επίσης, κατά τα πρώιμα στάδια της Νόσου, οι πάσχοντες ίσως:
- αλλάξουν τον τρόπο γραφής τους (μικρογραφία)
- βλέπουν έντονα όνειρα, σαν να τα ζούνε
- χαμηλώσουν την ένταση της φωνής τους
- εμφανίσουν ανέκφραστο προσωπείο
Αντιμετώπιση-Φροντίδα
Η Νόσος Πάρκινσον απαιτεί εξειδικευμένη φροντίδα. Εκτός από τη φαρμακευτική αγωγή που συνιστάται, τις τελευταίες δεκαετίες υπάρχουν θεραπείες που έχουν προσελκύσει το επιστημονικό ενδιαφέρον. Σε αυτές ανήκουν:
- η μουσικοθεραπεία
- η θεραπεία τέχνης
- ο χορός
- η σωματική άσκηση
Όλες τους, συνδυαζόμενες με τη φαρμακευτική αγωγή, φαίνεται ότι βοηθούν στην σωματική και νοητική ενδυνάμωση του πάσχοντος.
Νοητική Ενδυνάμωση
Η νοητική ενδυνάμωση είναι μια πάρα πολύ σημαντική παρέμβαση που σύμφωνα με μελέτες έχει θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της Νόσου Πάρκινσον. Η χρησιμότητα και σημαντικότητά της αναγνωρίζεται, τόσο ως προς τη βελτίωση και σταθεροποίηση της νοητικής και συμπεριφορικής κατάστασης των ασθενών, όσο και ως προς την πρόληψη εμφάνισης νοητικών διαταραχών, όταν οι ασθενείς την ξεκινούν σε πρώιμα στάδια.
Η επιστημονικά ορθή νοητική ενδυνάμωση προϋποθέτει ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες, τις νοητικές ικανότητες και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ατόμου, αναλόγως της ηλικίας και του εκπαιδευτικού του επιπέδου.
Δραστηριότητες νοητικής ενδυνάμωσης μπορεί να πραγματοποιηθούν είτε σε ατομικά είτε σε ομαδικά προγράμματα, υπό την καθοδήγηση ψυχολόγου. Περιλαμβάνουν ασκήσεις για τη μνήμη, το λόγο, τις επιτελικές λειτουργίες και τη νοητική ευελιξία. Μπορούν να γίνουν με κλασσικό τρόπο ή με χρήση ηλεκτρονικών προγραμμάτων και τεχνολογίας, ενώ η προτεινόμενη συχνότητα είναι τουλάχιστον 2 με 3 φορές την εβδομάδα.